Çfarë dini ju për delet? Lexoni këto dhjetë fakte të këndshme që mund të mos i dini për këto kafshë.
1. Delet kanë bebëza në formë drejtkëndëshi
Bebëzat e drejtkëndëshme iu mundësojnë shikimin në një fushë të gjerë, rreth 270 deri në 320 gradë. Kjo do të thotë që delet mund të shohin pothuajse gjithçka rreth tyre, përveç atyre që ndodhen drejtpërdrejt pas tyre, pa kthyer kokën! Kjo i ndihmon delet të jenë të vetëdijshme dhe të shikojnë për predatorë, madje edhe kur koka është poshtë duke kullotur.
2. Delet kanë shqisë shumë të mirë të nuhatjes
Njëra ndër mënyrat që delet komunikojnë me njëra-tjetrën dhe mjedisin e tyre është përmes erës. Delet kanë glanda të nuhatjes para syve dhe ndërmjet gishtave të këmbëve të cilat prodhojnë lëngje me erë të keqe të përdorura për të komunikuar me njëra-tjetrën!
3. Nënat e njohin blegërimën e qingjave të tyre
Delet gjithashtu komunikojnë përmes zërit ose tingujve të quajtura blegërimë. I vogli i deles nënë quhet qingj. Nënat mund ti njohin cilët janë qingjat e tyre nga tingulli i thirrjeve.
4. Po numëroni delet? Ka mbi 1000 raca deletësh!
Me të gjitha këto raca të ndryshme, ekzistojnë disa karakteristika shumë unike.
• Disa raca delesh, si Hebridean dhe Navajo-Churro, posedojnë gjininë polycerate, që do të thotë se ata mund të rritin dy, katër, madje edhe gjashtë brirë!
• Delet e racës Racka janë unike sepse si meshkujt ashtu dhe femrat kanë brirë të gjata, në formë spirale.
• Delet e racës Najdi kanë flokë të gjata, të shkëlqyera në vend të leshit të dredhur si racat e tjera të deleve.
5. Delet janë kafshë të zgjuara
Pavarësisht disa besimeve popullore, delet janë kafshë inteligjente me kujtesë të shkëlqyer. Studimet shkencore kanë vërtetuar se delet mund të njohin deri në 50 fytyra të tjera të deleve dhe t’i mbajnë mend ato për dy vite. Ato madje janë në gjendje të njohin fytyra njerëzish.
6. Delet mund të vetë-mjekohen
Delet përdorin bimë dhe substancë të tjera (që në të kundërtën nuk kanë asnjë vlerë ushqyese) për të parandaluar ose trajtuar sëmundje dhe i mësojnë të vegjëlit të tyre të bëjnë të njëjtën gjë.
7. Delet kanë një kompleksitet emocional me personalitete të ndryshme
Delet janë në gjendje të përjetojnë një gamë të gjerë emocionesh, në të njëjtën mënyrë si njerëzit. Studimet kanë theksuar aftësinë e deleve për të ndjerë frikë, zemërim, qetësi, trishtim dhe lumturi.
8. Delet janë kafshë shumë sociale
Një grup delesh quhet tufë apo kope, por delet nuk qëndrojnë në kope thjesht për mbrojtjen nga predatorët. Delet formojnë lidhje të forta njëra me tjetrën, si ato midis një nëne dhe deles së saj ashtu edhe miqësitë e tjera.
9. Delet kanë një buzë të sipërme që është e ndarë nga një brirë i dallueshëm
Ky brirë quhet “philtrum”. Philtrumi ua lejon atyre të afrohen pranë tokës dhe të zgjedhin vetëm barishtet dhe vegetacionin tjetër që u pëlqen.
10. Delet nuk kanë dhëmbë para në anën e sipërme
Iu mungojnë dhëmbë? Se kanë problem! Delet kanë një qiellzë të fortë që dhëmbët e poshtëm e shtypin kundër për të përtypur ushqimin.
Comments